18
REGLA EÐA UNDANTEKNING?
REGLA EÐA UNDANTEKNING?
Ég verð að viðurkenna að ég tengi ekki þegar ég les eða heyri þá sem hafa misst ástvin í blóma lífsins tala um að aðrir sýni þeim skilningsleysi. Það hefur hver rétt á sinni upplifun en þetta er ekki mín upplifun. Ég reyni að hafa hugfast að aðrir kunna ekkert betur á þessar aðstæður en ég, og gera mistök í þeim eins og ég. Óvarleg orð eru ábyggilega ekki illa meint. Alls kyns skoðanir fólks geta komið okkur spánskt fyrir sjónir (dæmi sem kona í mínum sporum sagðist hafa heyrt var að skárra væri að missa maka sinn en að skilja og vita af honum með öðrum) en þeir sem viðra slíkar skoðanir meina ábyggilega vel. Það er ekki alltaf auðvelt að láta fólk njóta vafans en ég tel að til mikils sé að vinna.
Mér finnst líka langsótt sú hugmynd að aðrir geti ekki skilið okkur af því að þeir hafi ekki upplifað áföll. Vegna þess að áföll eru ekki sjaldgæf.
Mér verður hugsað til allra sem ég hef þekkt eða hitt sem hafa fallið frá í blóma lífsins. Jóel maður Bíbíar móðursystur minnar fórst á sjó 44 ára ásamt yngri bróður sínum. Guðjón móðurbróðir minn dó um fimmtugt. Árni móðurbróðir minn litlu eldri. Mamma fyrir fimmtugt. Kristján Einar, fyrri maður Guðrúnar Láru hans pabba. Ólafur Hjörtur og Valtýr, tveir bekkjarfélagar mínir úr níu ára bekk í Stykkishólmi. Ásgeir Örn bróðir Auju, kærrar vinkonu minnar. Kristín sem var með mér í ræðuliði í Verzló. Sandra úr ræðuliði MH, sem við kepptum við og skemmtum okkur svo með í partýi heima hjá mér á Álfhólsveginum (hún fílaði Pink Floyd og við píndum partýið með gamla skrýtna stöffinu þeirra). Jónas skólabróðir minn úr Laugarbakkaskóla. Sigríður sem var kennari minn þar. Jóhanna náfrænka mín sem tók á móti okkur Pétri bróður á Landspítalanum þegar mamma dó, og Ásbjörn eiginmaður hennar; þau hjónin sýndu okkur mikla velvild eftir andlát mömmu en féllu svo bæði frá með nokkurra ára millibili. Nína sem var með okkur í Vöku í Háskólanum og er ásamt Engilbjörtu á dýrmætri hópmynd Vökufólks frá þeim tíma. Selma, Ólöf og Sigurður Víkingur sem unnu öll með okkur Engilbjörtu hjá Atlanta í Sádi-Arabíu. Hermann sem vann með mér á fréttastofu RÚV. Einar félagi minn úr Vöku sem var líka kollegi minn í hópi aðstoðarmanna ráðherra. Stefán Karl sem ég þekkti lauslega í gegnum sameiginlegan vin okkar. Blessuð sé minning allra.
Þetta eru bara þau sem ég þekkti eða hitti og því miður er ég ábyggilega að gleyma einhverjum. Ég gæti skrifað jafnlangan eða lengri lista yfir þá sem ég þekki vel og hafa misst ástvin í blóma lífsins; barn, maka, systkini, foreldra eða góðan vin.
Fyrir forvitni sakir fletti ég því upp hve margir Íslendingar deyja fyrir fimmtugt á hverju ári. Þeir eru um 130. Ef hver og einn hefur í kringum sig um 30 manna hóp nánustu fjölskyldu og vina sem upplifa mjög mikið áfall þá eru það um fjögur þúsund manns á ári. Á síðustu tíu árum hafa samkvæmt því um fjörutíu þúsund manns upplifað að missa ástvin fyrir fimmtugt, mínus einhver skörun. Upp undir áttatíu þúsund manns frá aldamótum. Og hvers vegna að hafa á því einhver tímamörk? Það er enginn fyrningarfrestur á slíkri upplifun. Hve margir hafa gengið í gegnum þetta einhvern tímann á ævinni? Bætum við annars konar áföllum og þá stækkar hópurinn enn meira; langvarandi sjúkdómar, örkumlun, kynferðisofbeldi og annað gróft ofbeldi, áfengis- og eiturlyfjafíkn, einelti, sár fátækt. Mig grunar að það sé nær því að vera regla en undantekning að hafa einhvern tímann upplifað mikið áfall, djúpa sorg og þjáningu.